DỊCH VỤ IN
In lụa là gì? Nguyên lý, kỹ thuật và quy trình in lụa
Th10
In lụa là một trong những kỹ thuật in ấn hiệu quả và phổ biến hiện nay được nhiều cơ sở sản xuất sử dụng để in vải đồng phục, in tranh, in túi vải hoặc in thiệp cưới. Chắc hẳn cái tên in lụa vẫn còn khá mới với nhiều bạn đọc. Vậy thì chúng ta cùng tìm hiểu xem in lụa là gì? và có ưu nhược điểm gì so với các loại kỹ thuật in ấn khác mà được sử dụng phổ biến như vậy.
1. In lụa là gì?
Để hiểu được in lụa là gì trước hết chúng ta cùng tìm hiểu kỹ thuật in lụa là như thế nào? In lụa là một kỹ thuật in sử dụng khuôn in, hiểu nôm na rằng người ta sử dụng một khuôn in để định vị vị trí hình in, sau đó dùng thanh gạt để tán đều mực in lên bề mặt cần in thông qua tấm lưới in.
In lụa hay còn được gọi là in lưới, là một kỹ thuật in ấn được sử dụng nhiều để in ấn các loại sản phẩm như in thiệp cưới, in túi vải, in tranh, in áo thun,… Sở dĩ có tên gọi in lụa (in lưới) này bởi vì khi mới áp dụng kỹ thuật này, người thợ dùng tơ lụa để làm tấm lưới của khuôn in, giúp ngăn cách giữa vật liệu cần in với mực in. Dần dần quá trình phát triển, người ta thay thế tơ lụa bằng các loại chất liệu khác như vải sợi tổng hợp, vải cotton, vải bông,…
Ngoài vải ra thì kỹ thuật in lụa này còn có thể sử dụng để in trên nhiều bề mặt vật liệu khác nhau như thủy tinh, mặt đồng hồ, kim loại (nhôm, kẽm, sắt), nylon,…
2. Nguyên lý in lụa
Nguyên lý của kỹ thuật in lụa cũng tương đồng với kỹ thuật in mực dầu trên giấy nến. Tức là đều dựa trên nguyên lý thấm mực. Mực in sẽ được cho vào lòng khung in (khung in được làm bằng gỗ hoặc bằng hợp kim nhôm), rồi được gạt qua bằng lưỡi dao cao su. Tác động này sẽ giúp cho một phần mực in được thấm qua lưới (lưới in đã được bịt kín một phần bởi hóa chất chuyên dùng tạo hình), từ đó mực di chuyển xuống bề mặt vật liệu cần in tạo thành hình ảnh hoặc chữ theo thiết kế.
Ban đầu kỹ thuật in lụa này được thực hiện thủ công bằng tay, nhưng nhờ công nghệ phát triển nên hầu hết các cơ sở in lụa tại Hồ chí minh đã sử dụng máy móc để tự động hóa quá quy trình, nhằm đưa ra thị trường các sản phẩm đồng đều về chất lượng.
3. Các kỹ thuật in lụa phổ biến hiện nay
Hiện nay, công nghệ in lụa được chia thành nhiều loại khác nhau tùy thuộc vào hình dạng khuôn in, phương pháp in hoặc cách thức sử dụng khuôn in:
Phân loại dựa vào hình dạng khuôn in có thể chia in lụa thành 2 loại:
In sử dụng khuôn lưới thẳng: Đây là công nghệ in dùng khuôn in dạng tấm, dùng để in trên các bề mặt vật liệu mềm và phẳng như cao su, giấy, vải,…
In sử dụng khuôn lưới tròn kiểu thùng quay: Đúng như tên gọi thì công nghệ này được sử dụng để in trên các vật liệu có đường cong như in lên chén bát, gốm sứ, thủy tinh,…
Phân loại dựa vào cách thức sử dụng khuôn in, in lụa được chia thành 3 loại:
In lụa thủ công: Kỹ thuật này hiện nay ít được cách xưởng in lụa áp dụng bởi phải thực hiện 100% thủ công từ công đoạn gạt mực đến sấy khô. Thưởng cách này chỉ áp dụng cho các cơ sở nhận gia công in lụa nhỏ lẻ, số lượng ít.
In lụa bán tự động: Hay còn được gọi là in lụa trên bàn in có cơ khí hóa 1 vài thao tác. Một vài thao tác sẽ do máy móc thực hiện, chỉ thực hiện thủ công 1 số công đoạn nhất định. Kỹ thuật này giúp tăng hiệu suất làm việc và rút ngắn được thời gian in ấn.
In lụa tự động: In lụa tự động là kỹ thuật in sử dụng máy móc hoàn toàn từ giai đoạn căn chỉnh, gạt mực đến sấy khô. Kỹ thuật này giúp cho xưởng gia công sản xuất được một lượng lớn sản phẩm trong thời gian ngắn.
Phân loại dựa vào phương pháp in, chia in lụa thành 3 loại:
In lụa trực tiếp: Công nghệ in trực tiếp trên sản phẩm có màu nền là màu trắng, màu vàng hoặc màu nền nhạt, những màu này không bị ảnh hưởng đến màu sắc của màu in nên chất lượng sản phẩm được đảm bảo.
In lụa phá gắn: Thường áp dụng cho sản phẩm có màu nền, khi in trực tiếp bị nhòe màu ảnh hưởng chất lượng. Người ta sẽ sử dụng kỹ thuật in lụa phá gắn để in được các sản phẩm này mà đảm bảo thành phẩm không bị nhòe hay lem màu.
In dự phòng: Áp dụng cho các sản phẩm cần in có màu nền nhưng không thể dùng được hình thức in phá gắn.
4. In lụa có ưu và nhược điểm gì?
Mỗi kỹ thuật in ấn đều có ưu và nhược điểm riêng. Nắm được ưu – nhược này giúp bạn có thể lựa chọn được kỹ thuật in ấn phù hợp.
Ưu điểm của kỹ thuật in lụa:
Mặc dù đã ra đời rất lâu nhưng kỹ thuật in lụa vẫn được áp dụng đến tận bây giờ thậm chí còn rất phổ biến. Bởi vì in lụa sở hữu khá nhiều ưu điểm như:
Chi phí in ấn rẻ do không phải đầu tư quá nhiều vào máy móc hiện đại.
In được trên nhiều bề mặt chất liệu khác nhau như vải, thủy tinh, gốm sứ, cao su,…Với chất lượng sản phẩm ổn định, hình ảnh đẹp.
Có thể in được nhiều màu sắc theo ý muốn, sản phẩm cho độ bền cao.
Nhược điểm:
Tuy có nhiều ưu điểm nhưng kỹ thuật in lụa vẫn còn nhiều nhược điểm cần cải tiến như:
Khi in hình ảnh nhiều màu, mỗi màu in sử dụng 1 khuôn khác nhau nên tốn thời gian in, in số lượng ít sẽ tốn nhiều chi phí.
Hình in dễ bị đứt gãy nếu như sử dụng mực in không tốt.
In lụa khó in được những mình biến sắc nên hầu hết sản phẩm in lụa thường có màu in sơn sắc.
5. Các quy trình in lụa
Muốn tạo ra sản phẩm bằng in lụa cần trải qua rất nhiều công đoạn. Một quy trình in lụa gồm 5 công đoạn sau đây:
Bước 1: Chuẩn bị khung in và pha keo
Ở giai đoạn này, người thợ sẽ chuẩn bị khung in, các khung in này thường được làm bằng gỗ hoặc là hợp kim nhôm được rửa sạch và phơi khô. Khung có thể có nhiều hình dạng khác nhau nhưng thường người ta sẽ sử dụng khung hình chữ nhật. Tiếp theo người thợ tiến hành pha keo PVA, keo có độ dệt nhất định để đem lại hiệu quả khi phủ lên bề mặt lưới.
Bước 2: Chụp bản và tạo khuôn in
Ở bước này người thợ dùng keo được pha trước đó, tráng kín bề mặt lưới in rồi đem đi sấy khô. Sau đó tiến hành chụp phim lên lưới dưới ánh mặt trời hoặc dưới ánh đèn trắng.
Sau khi chụp phim khoảng 2 – 3 phút, người thợ lấy khuôn in ra xịt nước, tạo thành khuôn in.
Bước 3: Pha mực
Mực in sẽ được chuẩn bị thật kỹ phù hợp với chất liệu sản phẩm được in, có chất lượng và độ dẻo dai nhất định.
Bước 4: Tiến hành in ấn
Ở bước này, người ta tiến hành cố định vật liệu cần in lên bàn in bằng keo chuyên dụng. Sau đó đặt khuôn vào vị trí đã xác định, cho mực in lên và kéo thanh gạt để mực thấm qua lưới in. Lặp lại thao tác vừa rồi 2 lần để đảm bảo mực thấm đều lên bề mặt sản phẩm.
Bước 5: Phơi hoặc sấy khô để thụ thành phẩm
Sau khi mực in đã được in đều lên sản phẩm, đem phơi sản phẩm dưới ánh mặt trời hoặc sấy khô để mực bám chặt bề mặt. Kiểm tra chất lượng sản phẩm đạt rồi tiến hành in hàng loạt.
